Đồng Tháp: Thương lái thu mua lúa gặp khó

Do mưa nhiều, phẩm chất hạt gạo bị ảnh hưởng, tỉ lệ gạo sau khi xay xát đạt thấp và giá gạo xuống thấp một thời gian dài đã khiến nhiều thương lái thu mua lúa gặp khó khăn.

Thương lái thua lỗ

Thương lái Tô Văn Bình ở xã Tân Dương (huyện Lai Vung) cho biết đã theo nghề thu mua lúa 13 năm nhưng chưa năm nào bị thua lỗ nhiều như vụ lúa hè thu 2016. Ước tính, ông Bình đã thua lỗ gần 200 triệu đồng.

Ghe lúa của thương lái thu mua lúa hè thu ở xã Phong Hòa (huyện Lai Vung)

Theo ông Bình, thời điểm giữa tháng 5/2016, ông đặt cọc mua hơn 200ha lúa IR50404 của người dân các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long với giá 4.700 đồng/kg lúa tươi, đồng thời ký hợp đồng với 2 doanh nghiệp xay xát gạo ở TP.Sa Đéc để cung cấp 550 tấn gạo. Tuy nhiên, càng đến ngày thu hoạch giá lúa, gạo ngoài thị trường càng giảm, đến đầu tháng 6/2016, giá lúa IR50404 giảm chỉ còn 4.000 đồng/kg lúa tươi, khiến ông mất ăn mất ngủ.

Ông Bình bộc bạch: “Có lúc, tôi không về nhà, ăn uống chỉ qua loa cho xong. Giá lúa, gạo giảm liên tục, cộng với mưa dầm, gạo xay ra không đạt tỷ lệ nên có lúc thua lỗ gần 1.000 đồng/kg gạo”.

Nhiều thương lái như ông Bình cho biết, khoảng 2 - 3 ngày đi thu mua được ghe lúa 40 tấn, nếu giá cả ổn định, hạt gạo xay ra đạt tỷ lệ khoảng 14,5 kg gạo/giạ lúa (20kg) thì trừ chi phí họ thu lãi khoảng 3 - 4 triệu đồng. Tuy nhiên, thời điểm cuối tháng 5, đầu tháng 6/2016 do mua lúa trúng vào thời điểm mưa dầm, lúa xay ra chỉ đạt tỷ lệ 13,8 kg gạo/giạ lúa nên mỗi ghe lúa 40 tấn họ lỗ khoảng 8 triệu đồng. Thời điểm trên, trung bình 100 tấn gạo bán ra cho doanh nghiệp, thương lái thua lỗ hơn 70 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Tâm ở xã Vĩnh Thới (huyện Lai Vung) có hơn 10 năm trong nghề mua lúa cho hay, từ đầu vụ hè thu 2016 đến nay đã lỗ gần 250 triệu đồng.

Theo ông Tâm, đầu vụ, ông có đặt cọc 120 triệu đồng cho 1 doanh nghiệp ở TP.Sa Đéc để cung cấp hơn 400 tấn gạo, với giá 6.700 đồng/kg nhưng do gạo cung cấp không đạt chất lượng, doanh nghiệp trên đã trả lại ông tiền cọc và không đồng ý mua. Gia đình ông phải vất vả nhờ các “cò gạo” mai mối với doanh nghiệp mới bán được gạo với giá 6.100 - 6.200 đồng/kg, trong khi hợp đồng trước đó có giá 6.700 đồng/kg.

Giá gạo sụt giảm, bị thua lỗ nặng nên nhiều thương lái sau khi đặt cọc mua lúa của người dân, đến ngày thu hoạch đã bỏ cọc, nhiều nông dân phải tìm thương lái khác bán lúa với giá thấp hơn từ 500 - 750 đồng/kg. Như ông Võ Văn Phấn ở ấp Tân Thới, xã Phong Hòa (huyện Lai Vung) trồng 3 công lúa, thu hoạch được hơn 1,8 tấn lúa, bị thương lái bỏ tiền đặt cọc phải chấp nhận bán với giá 4.000 đồng/kg cho thương lái khác, giảm 650 đồng/kg lúa so với số tiền nhận đặt cọc trước đó.

Khó thu hồi số tiền bị lỗ

Bà Phạm Hoa Phượng - chủ một doanh nghiệp có gần 30 năm thu mua và chế biến gạo ở xã Tân Quy Tây (TP.Sa Đéc) cho hay, sở dĩ, giá gạo ở những ngày cuối tháng 5, đầu tháng 6 vừa qua giảm mạnh là do nông dân thu hoạch gặp thời tiết mưa nhiều, thương lái chủ yếu cung cấp gạo bị ẩm, trong khi các doanh nghiệp không có nhiều hợp đồng tiêu thụ gạo rượu (gạo cung cấp cho các công ty nấu rượu, bia), gạo phẩm chất thấp nên đối tác ít thu mua. Theo bà Phượng, đến ngày 29/6, giá gạo IR50404 tại thị trường TP.Sa Đéc đã tăng khoảng 300 - 400 đồng/kg so với đầu tháng 6, dao động từ 6.500 - 6.600 đồng/kg.

Bà Phượng nói: “Nhiều thương lái có ghe lớn lỗ 500 - 600 triệu đồng và ghe nhỏ thì lỗ 100 - 200 triệu đồng trong vụ hè thu này. Khoảng 10 ngày nay, giá gạo nhích lên thương lái đã có lời nhưng không thấm vào đâu so với số họ đã lỗ”.

Giá lúa gạo trên thị trường có nhích lên, thương lái kiếm lãi trung bình khoảng 3 - 5 triệu đồng/ghe 40 tấn lúa nhưng khả năng thu hồi lại số tiền đã lỗ trước đó của họ là rất khó. Nguyên nhân do lượng lúa hè thu chưa thu hoạch còn lại trên đồng là không nhiều. Tuy nhiên, việc giá lúa gạo trong những ngày qua nhích lên đó là tín hiệu lạc quan cho các thương lái.

Thương lái Nguyễn Văn Tâm nói: “Nếu giá gạo thời điểm hiện tại khoảng 6.500 đồng/kg trở lên tôi sẽ gỡ lại được một ít tiền bị lỗ. Hiện nay, (29/6) “cò” gạo ở TP.Sa Đéc cho tôi hay có doanh nghiệp thu mua gạo với giá 6.630 đồng/kg. Với giá này, nhiều người thu mua lúa theo dạng nhỏ lẻ bán lại cho doanh nghiệp đã thu lãi khoảng 200 đồng/kg lúa”.

Thương lái thu mua lúa có vai trò quan trọng trong chuỗi tiêu thụ lúa gạo ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long nên việc thua lỗ nặng của các thương lái trong vụ hè thu 2016 có khả năng ảnh hưởng lớn đến nguồn vốn hoạt động của họ trong thời gian tới. Thương lái cũng mong có chính sách hỗ trợ để tiếp tục theo nghề nhằm tiêu thụ lúa gạo cho nông dân.

Hơn 7.250ha lúa đổ ngã do mưa

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp, trong vụ hè thu 2016, toàn tỉnh xuống giống được hơn 192.700ha, đạt 103% kế hoạch và giảm hơn 3.200ha so với cùng kỳ. Tính đến ngày 21/6, toàn tỉnh đã thu hoạch hơn 107.800ha, đạt 56% diện tích xuống giống, năng suất đạt hơn 6,8 tấn/ha. Do xuất hiện mưa lớn, kéo dài trùng với thời điểm thu hoạch rộ làm hơn 7.250ha lúa bị đổ ngã, làm giảm giá trị thương phẩm.

Phú Thuận (Báo Đồng Tháp)