Doanh nghiệp Nhật 'mê' nông nghiệp Việt

Am hiểu nhu cầu và yêu cầu cụ thể của nước mình, cùng lợi thế ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, những doanh nghiệp Nhật Bản đã tự tin sản xuất, chế biến và xuất khẩu chính sản phẩm nông nghiệp trên đất Việt về nước mình. Thị trường mà đến nay, nông sản Việt vẫn rất khó chen chân.

Theo một số doanh nghiệp Nhật Bản, sở dĩ họ đầu tư vào nông nghiệp Việt Nam vì nhận thấy Việt Nam là một trong những lựa chọn lý tưởng để doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư, do có lợi thế rất lớn về các điều kiện tự nhiên, đất đai cho sản xuất nông nghiệp.

Vì vậy, nhận thấy nhu cầu lớn của quốc gia Nhật về gạo Japonica, ngày 28/7, Công ty Seibu Nousan (Nhật Bản) đã đến Việt Nam tìm hiểu, khảo sát để đầu tư dự án sản xuất, chế biến và xuất khẩu gạo Japonica (giống lúa của Nhật) tại tỉnh Hà Nam.

Xuất khẩu sản phẩm về Nhật

Ông Akira Ichikawa, Giám đốc Công ty TNHH Seibu Nousan tại Việt Nam, cho biết trước mắt công ty muốn tỉnh Hà Nam tạo điều kiện để công ty trồng thử nghiệm lúa Japonica trên diện tích 20ha bằng công nghệ, quy trình quản lý chất lượng của Nhật. Sau khi có hiệu quả sẽ tiếp tục mở rộng quy mô.

Đáp lại nguyện vọng của doanh nghiệp Nhật Bản, ông Mai Tiến Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam, cũng cho biết thời gian qua, Hà Nam cũng đã trồng thử nghiệm giống lúa Japonica của Nhật trên diện tích 56ha. Đây là giống lúa có ưu điểm chịu được rét, cây phát triển nhanh, ít sâu bệnh, chất lượng gạo ngon, dẻo. Tuy nhiên, với cách canh tác như hiện nay của tỉnh, năng suất lúa mới chỉ đạt 55,4 tạ/ha (giống lúa địa phương đạt hơn 60 tạ/ha) và khả năng chống đổ kém.

Chính vì vậy, nếu không ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, giống lúa Japonica sẽ rất khó “chinh phục” được thị trường Nhật. Do vậy, tỉnh Hà Nam mong công ty Seibu Nousan đưa công nghệ trồng mới để nâng cao năng suất, chất lượng giống lúa này phục vụ thị trường nội địa và hướng tới xuất khẩu.

Theo như mục tiêu được đại diện Seibu Nousan tiết lộ, công ty sẽ tập trung phát triển chất lượng gạo xuất khẩu, đồng thời nâng dần kỹ thuật canh tác của người nông dân thay vì xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm. Bước đầu, công ty xác định phân khúc thị trường chính là hàng nghìn nhà hàng ở Singapore và HongKong (như vậy, vừa dễ xuất khẩu, vừa có động lực nâng cao chất lượng gạo); sau đó, khi xây dựng được vùng nguyên liệu rộng lớn, hướng dẫn người dân thành thục trong việc canh tác theo tiêu chuẩn kỹ thuật của Nhật Bản, công ty mới xuất khẩu gạo sang phân khúc thị trường cao cấp hơn, là Nhật Bản và Hàn Quốc.

Việt Nam có cơ hội giành thị phần xuất khẩu từ thị trường Mỹ (Nguồn: Công ty Seibu Nosan Việt Nam)

Seibu Nousan không phải là doanh nghiệp Nhật Bản đầu tiên tới Việt Nam tìm cơ hội làm nông nghiệp. Trước đó, đã có nhiều đoàn doanh nghiệp, nhà đầu tư Nhật Bản quan tâm, tìm cơ hội đầu tư vào nông nghiệp ở Việt Nam, như tập đoàn Showa Denko, với mong muốn xây dựng cơ sở sản xuất rau sạch bằng công nghệ sử dụng ánh sáng đèn led, cũng tại Hà Nam.

Say mê nông nghiệp Việt không chỉ có doanh nghiệp, mà ngay cả những công dân Nhật Bản cũng đang có ý định đến Việt Nam làm nông nghiệp. Cụ thể, từng có lần du lịch Việt Nam, rồi gắn bó với nông dân gần 5 năm thông qua dự án từ thiện, ông Shiokawa Minoru, đến từ Nhật Bản đã tích lũy được khá nhiều kinh nghiệm của nhà nông.

Ngoài ra, cũng đã có một đoàn chuyên gia Nhật sang thăm các ruộng cà chua tại Đà Lạt và đặt quan hệ thuê đất để mở rộng diện tích trồng cà chua xuất khẩu.

Chuyển giao công nghệ cao?

Điều mà khi đầu tư vào sản xuất nông nghiệp Việt Nam, các doanh nghiệp Nhật Bản đều khẳng định, đó là hợp tác với Nhật Bản, Việt Nam sẽ được chuyển giao công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp - thứ mà nông nghiệp Việt Nam đang thiếu hiện nay.

Theo đại diện Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) tại Tp.HCM, đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản vào Việt Nam đang có xu hướng vào ngành nông nghiệp và thủy sản, hai lĩnh vực mà cho đến nay gần như chưa thu hút được đầu tư của Nhật. Theo JETRO, trong lĩnh vực nông nghiệp, Nhật Bản có nhiều công ty có công nghệ sản xuất cao và đang tìm đối tác ở Việt Nam để chuyển giao công nghệ.

Đồng thời, theo phân tích của các chuyên gia, một lý do quan trọng khác khiến nhà đầu tư Nhật chuyển hướng sang Việt Nam là do hai quốc gia có những điều kiện bổ sung lý tưởng cho nhau. Trong khi lực lượng lao động Nhật Bản trong lĩnh vực nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 3 - 4% dân số, lại đa số là người cao tuổi, thì Việt Nam có tới 70% dân số sống ở vùng nông thôn. Trước sức ép giảm bảo hộ và do nhu cầu cao về lao động, các doanh nghiệp ngành nông nghiệp, thực phẩm Nhật Bản phải đẩy mạnh đầu tư ra nước ngoài để nâng cao sức cạnh tranh cũng như tìm động lực phát triển mới.

Nhật Bản có công nghệ, kỹ thuật cao song thiếu người làm, Việt Nam lại khắc phục được những nhược điểm này. Nền nông nghiệp của Nhật Bản mới chỉ đáp ứng được trên 45% tiêu thụ trong nước và nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng nông sản của nước này hiện vẫn rất lớn.

Do vậy, Việt Nam là một trong những lựa chọn lý tưởng để doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào nông nghiệp do có lợi thế rất lớn về các điều kiện tự nhiên, đất đai cho sản xuất nông nghiệp. Cũng như nếu các dự án nông nghiệp tại Việt Nam thành công, các doanh nghiệp Nhật Bản sẽ trực tiếp xuất khẩu hàng sản xuất tại Việt Nam về Nhật, đáp ứng nhu cầu mà Nhật đang thiếu hiện nay, cũng như thị trường mà hiện nay nông sản Việt vẫn chật vật xâm nhập.

Đặc biệt, các doanh nghiệp Nhật Bản cho rằng để thu hút các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào nông nghiệp, Việt Nam cần phải giảm những thủ tục xuất nhập khẩu nhằm hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.

Bên cạnh những kỳ vọng, các chuyên gia cũng cho rằng đây là thời điểm nông nghiệp Việt Nam cần được chuyển giao và tận dụng được công nghệ cao từ Nhật Bản, giúp việc sản xuất nông nghiệp chuyển qua giai đoạn mới, làm chủ sản xuất, thị trường tiêu thụ trong thời gian tới. Nếu chúng ta không tận dụng được điều này, nông nghiệp Việt sẽ luôn phải “làm thuê” hay nói cách khác là “làm theo đơn đặt hàng” không chỉ cho riêng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đến từ Nhật Bản, mà còn cho nhiều nước khác.

Lê Thúy (Thời báo kinh doanh)