Bài học từ những ngành mía đường hàng đầu

Bài học từ những ngành mía đường hàng đầu thế giới như Brazil, Thái Lan sẽ là nền tảng cho sự phát triển ngành mía đường Việt Nam trong những năm tới. 

Mía đường Việt Nam cần thêm chính sách hỗ trợ để phát triển bền vững

Hiện giá thành đường của Việt Nam cao hơn một số nước trên thế giới. Vấn đề hội nhập của ngành mía đường đang thu hút được sự quan tâm của các doanh nghiệp, chuyên gia cũng như các cơ quan quản lý Việt Nam. 

Bài học từ những ngành mía đường hàng đầu thế giới như Brazil, Thái Lan sẽ là nền tảng cho sự phát triển ngành mía đường Việt Nam trong những năm tới. 

Phụ thuộc nhiều vào mùa vụ và chính sách của mỗi quốc gia nên giá đường thế giới luôn biến động. Những nước sản xuất và xuất khẩu đường hàng đầu trên thế giới là Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Philippines….là những quốc gia có mô hình sản xuất tiên tiến, hiện đại, công cụ quản lý hiệu quả và điều hành khá tốt từ Chính phủ. 

Để có được những thành quả này, ngành mía đường các nước đã có những bước đi cũng như những cải tiến đáng kể mà ngành mía đường Việt Nam cần học tập cũng như phát huy. 

Brazil, quốc gia sản xuất, xuất khẩu đường lớn nhất thế giới 

Brazil là nước đứng đầu thị trường đường, ethanol và điện từ mía đường (25,6 tỷ lít cồn và 34,29 triệu tấn đường/năm). 60% mía đường của Brazil được sản xuất ethanol.  

Đáng chú ý là công nghiệp đường sẽ bị tác động nhiều bởi giá dầu do Brazil, nước xuất khẩu đường hàng đầu gia tăng sản xuất ethanol từ mía đường Brazil.  

Nước này luôn quan tâm đến sự phát triển ổn định của ngành sản xuất đường và cồn từ cây mía ở những khía cạnh môi trường và chính sách xã hội; kỹ thuật nông nghiệp; quản lý sản xuất nông nghiệp và nghiên cứu áp dụng công nghệ trong sản xuất. 

Brazil luôn tạo môi trường và chính sách xã hội tốt nhất cho nền nông nghiệp mía đường nước này thông qua việc thiết lập và quy hoạch vùng sản xuất mía cố định. 

Đồng thời cấm sử dụng đất khu vực quy hoạch để sản xuất cây trồng khác; khuyến khích xây dựng các nhà máy điện dùng bã mía; các quy định về sử dụng và xử lý chất thải từ sản xuất cồn - vinasse… 

Cải tiến kỹ thuật nông nghiệp cũng là một vấn đề luôn nhận được sự quan tâm đúng mức của Chính phủ Brazil. Bên cạnh công tác nghiên cứu giống mới, Brazil còn đang tập trung sử dụng các giống theo cơ cấu giống chín sớm - trung bình - muộn để ép rải vụ với hiệu suất thu hồi cao nhất. 

Đồng thời, áp dụng luân canh bằng cây đậu nành, đậu phộng và cây phân xanh khác đối với đất trồng mía mang lại hiệu quả kinh tế cao; áp dụng các phương  pháp canh tác cơ giới hóa tối thiểu để giảm sự nén đất canh tác do cơ giới hóa. 

Bên cạnh đó, Brazil còn áp dụng kỹ thuật phân tích đất và tính toán công thức phân bón phù hợp nhất; sử dụng các phụ phẩm nông nghiệp bã bùn, vinasse cho việc sản xuất mía. 

Brazil vươn lên trở thành quốc gia hàng đầu thế giới trong việc sản xuất, xuất khẩu đường một phần là nhờ vào những phát minh sáng kiến tiên phong trong việc nghiên cứu và áp dụng công nghệ thu nhận tàn dư thực vật trên ruộng mía (lá, ngọn mía để sản xuất cồn và phát điện). 

Từ bài học của Brazil và Thái Lan cho thấy, ngành mía đường Việt Nam bên cạnh việc áp dụng các kĩ thuật tiên tiến, tăng công suất nhà máy đường ở những vùng mía nguyên liệu, sắp xếp lại vùng nguyên liệu của các nhà máy, điều quan trọng nữa là nhận được sự qua tâm, hỗ trợ cũng như những chính sách đi kèm phù hợp từ các nhà quản lý. Có như vậy, ngành mía đường Việt Nam mới trụ vững thị trường trong nước và vươn ra thị trường thế giới, cạnh tranh với những nước có nền nông nghiệp mía đường hàng đầu. 

Việc sử dụng công cụ quản lý nông nghiệp chính xác - PA - Precision Agriculture: RS, GPS trong việc quản lý đất, giống, năng suất cây trồng cũng góp phần quan trọng hiện đại hóa nền nông nghiệp mía đường nước này 

Thái Lan, nền nông nghiệp mía đường phát triển nhất châu Á 

Thái Lan là một trong các nước có nền nông nghiệp phát triển nhất khu vực châu Á. Đặc biệt ngành mía đường Thái Lan trong những năm gần đây có sự vươn lên mạnh mẽ. 

Là nước xuất khẩu ròng đường duy nhất ở Đông Nam Á, 4 năm trở lại đây, mỗi năm Thái Lan sản xuất từ 8 - 11 triệu tấn đường, 70 - 75% sản lượng này được dùng để xuất khẩu. 

Có được những thành tựu lớn như thế một phần do sự ưu ái của thiên nhiên trong sản xuất, thì một nguyên nhân khác đó là sự quản lý và điều hành khá tốt của Chính phủ Thái Lan đối với ngành đường.  

Năm 1984, Chính  phủ Thái Lan ban hành Luật Mía đường tạo sơ sở quản lý sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu và phân chia lợi nhuận giữa người trồng mía, nhà máy đường và các quỹ để hỗ trợ cho hoạt động mía đường. 

Ngoài ra, Chính phủ Thái Lan có sự đầu tư đúng mực cũng như hỗ trợ tốt cho ngành mía đường trong việc nghiên cứu và phát triển các giống mía mới, phù hợp; tổ chức các hoạt động khuyến nông, khuyến công giúp nông dân và nhà máy nâng cao năng suất, chất lượng mía và đường; dành các khoản vay ưu đãi cho sản xuất mía, máy móc thiết bị cơ giới thu hoạch và tưới tiêu. 

Trong tương lai, nền kinh tế nói chung và ngành mía đường thế giới nói riêng sẽ còn nhiều thách thức. 

Để giữ vững vị thế cạnh tranh của ngành đường Thái Lan ở khu vực và thế giới, Chính phủ nước này luôn dành sự quan tâm và tiếp tục có những chính sách hỗ trợ nhiều hơn cho nông dân, doanh nghiệp và ngành mía đường.

MP (nongnghiep.vn)