Hải Dương: Lo vì dưa hấu... được mùa

Người dân trồng dưa hấu ở xã Nguyên Giáp (Tứ Kỳ) đang trong tâm trạng thấp thỏm và lo lắng vì dưa hấu xuân hè năm nay... được mùa. 

Nông dân xã Nguyên Giáp bán dưa hấu đầu vụ cho thương lái với giá chỉ bằng một nửa so với năm ngoái

Gia đình ông Phạm Văn Dự ở thôn An Thổ (xã Nguyên Giáp) đã thu hoạch 1 sào dưa hấu để bán cho thương lái. Chỉ tay về đống dưa hấu xếp ở đầu bờ, ông Dự cho biết, vụ này nhà ông trồng hơn 3 sào dưa, đây là ruộng đầu tiên được thu hoạch. Bình quân mỗi quả nặng 3-4 kg, mẫu mã đẹp, một sào thu được hơn 1,5 tấn dưa. Tuy nhiên, dưa hấu đầu vụ năm nay chỉ bán được 4.000 đồng/kg, giảm một nửa so với cùng kỳ năm ngoái. Sau khi trừ chi phí, gia đình ông Dự chỉ còn lãi khoảng 2,5 triệu đồng/sào. "Năm ngoái dưa hấu đầu vụ bán được 8.000 - 8.500 đồng/kg, nhà tôi thu lãi 6-7 triệu đồng/sào. Năm nay giá dưa đầu vụ còn thấp hơn nhiều, lãi chẳng đáng là bao so với công sức, kinh phí đầu tư gia đình đã bỏ ra. Lại nghe mấy thương lái bảo nhiều khả năng vài ngày tới giá sẽ xuống thấp nữa vì diện tích dưa hấu ở các nơi khác chuẩn bị được thu hoạch còn rất nhiều. Nếu vậy thì những ruộng dưa sau của nhà tôi chắc chẳng thu được đồng lãi nào", ông Dự lo lắng.

Ở cùng thôn An Thổ, gia đình ông Phùng Văn Lương trồng 3,5 sào dưa hấu vụ xuân hè. Ông Lương rất vui mừng vì năm nay diện tích dưa của gia đình ít sâu bệnh, quả to, đều, mẫu mã đẹp, năng suất cao hơn cùng kỳ năm ngoái 2-3 tạ. Tuy nhiên, điều khiến ông Lương băn khoăn là giá bán dưa đầu vụ năm nay chỉ được 4.000 đồng/kg. Ông Lương bảo: "Thường thì dưa hấu đầu vụ bán rất được giá, người trồng lãi cao. Vì thế tôi cũng như nhiều bà con ở đây tập trung đầu tư để trồng dưa hấu sớm theo kiểu "đi trước đón đầu". Nhưng với giá bán như hiện nay thì lãi ít lắm. Nếu những ngày tới giá dưa xuống thấp hơn thì e rằng người trồng dưa sẽ không có lãi, thậm chí còn bị lỗ vốn".

Xã Nguyên Giáp có khoảng 40 ha dưa hấu xuân hè đang cho thu hoạch. Ông Bùi Hữu Thắng, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp Nguyên Giáp cho biết, hầu hết diện tích dưa hấu xuân hè trên địa bàn xã phát triển tốt, cho năng suất cao, trung bình đạt 1,4 - 1,6 tấn/sào. Tuy nhiên, nông dân đang rất lo lắng vì giá xuống thấp. "Cái lo lớn nhất là thương lái về thu mua dưa hiện nay giảm nhiều so với năm ngoái, trung bình mỗi ngày chỉ có 2-3 xe ô-tô về thu mua. Và họ chỉ chọn những quả to, mẫu mã đẹp. Nhiều quả được coi là loại 1 của năm ngoái thì năm nay vẫn bị loại và thương lái ép giá 1.500 - 2.000 đồng/kg. Nhiều nông dân tiếc rẻ chở ra chợ bán để lấy giá cao hơn nhưng cũng khó tiêu thụ vì dưa ở những nơi khác đổ về không hề ít", ông Thắng nói.

Một thương lái người Hưng Yên thu mua dưa hấu ở xã Nguyên Giáp cho biết: "Tôi thấy năm nay không chỉ ở Hải Dương mà nhiều tỉnh, thành phố khác cũng trồng nhiều dưa hấu. Hiện nay, Trung Quốc ít thu mua dưa hấu của nước ta, cộng với việc một lượng lớn dưa trong các tỉnh phía Nam chuyển ra ngoài này tiêu thụ khiến "cung vượt cầu", giá bán giảm nhiều. Những ngày tới có khả năng giá dưa sẽ tiếp tục giảm bởi nhiều địa phương khác đang chuẩn bị bước vào thu hoạch rộ".

Dưa hấu "được mùa, mất giá" ở xã Nguyên Giáp cũng là thực trạng chung ở nhiều địa phương. Nông dân đang thắc mắc đến bao giờ mới giải được bài toán “được mùa, mất giá”, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản nói chung, dưa hấu nói riêng. Nhiều ý kiến cho rằng cần đẩy mạnh mở rộng, tìm kiếm thêm các thị trường tiêu thụ tiềm năng cho các mặt hàng nông sản. Việc cần làm ngay là tiến hành quy hoạch sản xuất, chế biến, bảo quản sau thu hoạch. Ngoài ra, phải có cơ chế, chính sách hỗ trợ hợp lý đối với các lĩnh vực nông sản. Tiêu thụ nông sản qua hợp đồng hay liên kết “bốn nhà” là mục tiêu giúp ngành nông nghiệp sản xuất bền vững. Nhà nước phải đảm nhận các khâu dự báo, quy hoạch, ban hành cơ chế chính sách thuận lợi. Nhà khoa học nghiên cứu lai tạo giống mới chất lượng và kỹ thuật thâm canh. Nhà nông phải nhạy bén nắm bắt kỹ thuật, thông tin thị trường, chủ động liên kết với nhau để tạo ra sản lượng hàng hóa cao, chất lượng tốt; còn doanh nghiệp phải tăng cường mở rộng thị trường.

Thực tế cho thấy, nông dân chỉ yên tâm đầu tư sản xuất khi có khâu trung gian (HTX, doanh nghiệp) cam kết thu mua và tiêu thụ nông sản. Nếu cứ để nông dân vừa sản xuất vừa thụ động trong việc tìm đầu ra cho nông sản thì điệp khúc "được mùa, mất giá" e rằng sẽ còn lặp đi lặp lại. Và người chịu thiệt thòi nhất vẫn là nhà nông.

Bình Minh/ Báo Hải Dương