Giá mủ cao su chỉ còn 65% so với cùng kỳ năm 2013, khiến các doanh nghiệp (DN) ở Tây Nguyên đang lỗ mỗi tấn 6 - 7 triệu đồng, nhưng lượng hàng tồn kho vẫn không ngừng tăng lên. Với cao su tiểu điền, nhiều nông dân đã ngừng khai thác. Cơn bĩ cực của cây cao su còn cho thấy, hàng trăm nghìn hécta trồng ngoài quy hoạch đang "ngấm đòn" nặng nhất, phải chặt bỏ hàng loạt.
Nhờ không phụ thuộc thị trường Trung Quốc, Cty TNHH MTV Cao su Đắc Lắc vẫn bán được hàng dù không có lãi. Ảnh: Đặng Trung Kiên
Chấp nhận bán lỗ, vẫn tồn kho
Trong 6 tháng đầu năm, các đơn vị thuộc TCty 15 (doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng đóng tại Gia Lai, Kon Tum) chỉ tiêu thụ được khoảng 30% sản lượng mủ so với cùng kỳ, hiện mỗi đơn vị đang tồn kho từ 2.000 - 5.000 tấn. Theo thiếu tá Trần Đức Niên - Giám đốc Cty TNHH MTV 78 - lượng tồn kho quá lớn là do Trung Quốc ngừng tiêu thụ, đây là ảnh hưởng suy thoái chứ không phải vấn đề ở cửa khẩu. Nhưng ông Niên cũng thừa nhận, nhiều DN quá phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc trong thời gian dài, nếu chủ động tìm kiếm khách hàng mới thì không đến nỗi. Một số DN khác rộng đường xuất khẩu, song chỉ giải quyết được khâu tồn kho chứ không thoát lỗ. Bà Lê Thị Bích Thảo - Trưởng phòng Hành chính, Cty TNHH MTV cao su Đắc Lắc - cho biết: "Cty tôi không làm ăn gì với Trung Quốc cả, nhưng giá mủ trên thế giới nói chung quá thấp, với chúng tôi là dưới giá thành. Hiện mỗi tấn mủ cao su, Cty lỗ khoảng 5 - 7 triệu đồng".
Các DN thuộc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, UBND các tỉnh Tây Nguyên hoặc quân đội đã trồng cao su được vài chục năm trên đất tốt, do vậy trước mắt vẫn đủ lực cầm cự. Còn với nông dân Tây Nguyên, đa số các vườn cây mới đưa vào khai thác sau 7 - 8 năm đầu tư, giá mủ đông từ 34 triệu đồng/tấn bỗng rớt xuống 10 triệu đồng/tấn thì không thể kiên nhẫn ngồi chờ.
Chặt bỏ hàng loạt
Vừa chặt bỏ 1,5ha cao su năm thứ 7, ông Nguyễn Văn Lễ (xã Đắk Drô, huyện Krông Nô, Đắc Nông) cho biết: "Dù rất tiếc 400 triệu đồng đã đầu tư, nhưng tôi đành chặt cao su lấy đất trồng sắn kiếm ăn qua ngày, biết khi nào giá lên mà chờ". Với 3ha cao su có thể khai thác gỗ, nhưng thương lái chỉ trả 8 triệu đồng/ha, ông Hoàng Văn Nam (xã Nghĩa Thắng, huyện Đắc R'lấp) đã cắt rễ, rong cành cao su làm... trụ trồng tiêu. Đắc Nông là tỉnh mới phát triển cao su vài năm nay, nhưng đã có 360ha bị chặt bỏ kể từ đầu năm đến nay.
Làm việc với Ban Chỉ đạo Tây Nguyên mới đây, ông Phạm Đình Thu - Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Gia Lai - cho biết, hàng loạt DN trồng cao su tại tỉnh này không có tiền để đầu tư chăm sóc vườn cây, đời sống của người dân trồng cao su rất khó khăn, họ đã chặt bỏ khoảng 850ha để trồng cây khác. Nhưng theo ông Đỗ Ngọc Duyên - Giám đốc Sở NNPTNT Đắc Nông - phần lớn diện tích cao su bị chặt bỏ đều có năng suất kém. Chẳng hạn tại huyện Krông Nô, diện tích cao su hiện đã lên tới 7.000ha, vượt quy hoạch đến năm 2020, trong đó 30% số diện tích phải chặt bỏ do năng suất quá thấp. Biến động thị trường đã cho thấy trong nhiều năm qua, không ít địa phương ở Tây Nguyên đã phát triển cao su ồ ạt, bất chấp điều kiện tự nhiên không phù hợp.
Theo thống kê của Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT), diện tích cao su cả nước đã tăng gần gấp đôi chỉ trong 10 năm qua (từ 454.000ha lên gần 1.000.000ha), vượt quy hoạch khoảng 115.600ha, trong đó 9 tỉnh chưa nằm trong quy hoạch nhưng vẫn có 13.550ha. Đây là diện tích "ngấm đòn" nặng nhất khi giá mủ cao su vừa xuống thấp. Trước tình hình trên, Cục Trồng trọt đề nghị tạm dừng trồng mới cao su, kể cả những vùng đã được quy hoạch để tập trung thâm canh, tái canh các vườn cây hiện có theo hướng tăng năng suất, chất lượng và hạ giá thành.
Đặng Trung Kiên/ Báo Lao Động
Không có nhận xét nào: