Mực, bạch tuộc Trung Quốc cạnh tranh mạnh mẽ tại Mỹ

Năm 2013, XK mực, bạch tuộc sang thị trường Mỹ giảm mạnh nhất trong nhóm 10 thị trường NK hàng đầu của nhuyễn thể chân đầu Việt Nam, tương đương 70,6% so với cùng kỳ năm trước. Tại sao lại có sự sụt giảm đột ngột đến vậy tại thị trường này? Nguyên nhân lớn là nguồn nguyên liệu không đủ và DN Việt Nam yếu thế hơn so với các đối thủ Nam Mỹ.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), năm 2013, cả khối lượng và giá trị NK nhuyễn thể (mã HS 0307) của nước này tăng 19% so với năm trước. Trong đó, riêng thị trường Trung Quốc chiếm từ 18-35% tổng giá trị NK. Cho đến nay, mực, bạch tuộc Trung Quốc vẫn đang chiếm lĩnh thị phần quan trọng tại Mỹ và cạnh tranh rất gay gắt với ngay các nguồn cung lớn tại Nam Mỹ như: Peru và Chile bất chấp rào cản cản địa lý. Còn Việt Nam đứng thứ 14 trong top 20 nguồn cung lớn nhất mực, bạch tuộc cho Mỹ và chiếm tỷ lệ chưa đến 1%.

Tính đến hết năm 2013, Mỹ NK đến 71,6 nghìn tấn nhuyễn thể (mã HS 0307) tương đương 297 triệu USD từ Trung Quốc, tăng 20% về khối lượng và 26% về giá trị so với năm 2012.

Trong đó, mực đông lạnh, khô, muối hoặc ngâm nước muối (mã HS 030749) chiếm từ 23-34% tổng giá trị nhuyễn thể NK của Mỹ.

Mặc dù là nguồn cung lớn thứ 6 mực (mã HS 030749) cho Mỹ, nhưng Việt Nam lại chỉ chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn từ 1-6% tổng giá trị NK. Trong khi đó, mực, bạch tuộc Trung Quốc chiếm áp đảo từ 54-71% tổng giá trị NK của nước này. Các nguồn cung lớn khác như: Ấn Độ chiếm khoảng 10%, Hàn Quốc chiếm 6%, Đài Loan chiếm 4%.

Peru, Chile là hai nguồn cung mực, bạch tuộc khá lớn tại Nam Mỹ và có nhiều điều kiện thuận lợi cho hàng hóa thông thương vào Mỹ nhưng cũng không thể “ngăn” nổi sự ào ạt của nhuyễn thể chân đầu tấn công vào thị trường này. Chủ yếu, các DN XK Trung Quốc cạnh tranh mạnh về giá cả và số lượng nguồn cung cho các bạn hàng. Các DN XK Chile chuyển hướng XK sang Hàn Quốc, Mexico, Colombia, Costa Rica, Panama, Euador và El Salvador.

Năm 2013, Mỹ NK hơn 2.693 tấn mực tương đương với 17,1 triệu USD với giá NK trung bình khoảng 6,38 USD/kg, giảm 19% về khối lượng và 24% về giá trị so với năm 2012. Trong đó, Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan những nguồn cung lớn mực cho thị trường Mỹ. Tuy nhiên, mực, bạch tuộc Trung Quốc đa dạng chủng loại và quy cách đồng thời giá cạnh tranh hơn từ 1,5 - 2 USD/kg so với các thị trường XK khác.

Chính tại Nam Mỹ, các nguồn cung lớn tại khu vực và Châu Âu như: Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha cũng không thể xâm nhập sâu rộng vào thị trường Mỹ bằng các DN XK mực, bạch tuộc Trung Quốc. Cho đến nay, chỉ có đa dạng hóa sản phẩm, cạnh tranh về giá các đối thủ trong đó có Việt Nam mới có thể cạnh tranh được tại thị trường này.

Tạ Hà/ vasep