Áp lực đấu thầu gạo

Ít khi nào việc các nước tham gia đấu thầu do Cơ quan Lương thực quốc gia Philippines (NFA) tổ chức lại được rất nhiều giới quan tâm như lần này dù các công ty tham gia đến từ Pháp, Hồng Công (Trung Quốc), nhưng nặng ký vẫn là “đấu thủ” đến từ Thái Lan và Việt Nam. Không chỉ các doanh nghiệp trong Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) mà bà con trồng lúa, lãnh đạo các địa phương và cả báo chí cũng dõi theo phiên đấu thầu gạo mới đây.

Ảnh minh họa

Các lần đấu thầu mà NFA của Chính phủ Philippines tổ chức những năm trước, các công ty Việt Nam thường trúng khá dễ dàng, bởi giá gạo của Việt Nam luôn thấp hơn gạo của Thái Lan khá nhiều nên việc thắng thầu cũng không quá ngạc nhiên. Nhưng lần này bối cảnh có khác.

Áp lực tồn kho quá lớn của Thái Lan, khoảng 17 triệu tấn gạo chưa bán được do chính sách trợ giá mua cao hơn thị trường 50% trong lúc thế giới cung vượt cầu. Không ít người cho rằng, Thái Lan sẽ giảm giá để bán với chỉ tiêu xuất khẩu 1 triệu tấn/tháng. Diễn biến thị trường gần đây cũng cho thấy giá gạo Thái Lan và Việt Nam đang tiệm cận với nhau.

Việc đấu thầu lần này trong bối cảnh như trên cùng với áp lực thị trường chưa đa dạng của Việt Nam, nhất là khi việc bán gạo qua đường biên mậu bị tắc từ phía Việt Nam do việc kiểm soát vận chuyển phải đúng tải, làm tăng giá cước vận chuyển lên gấp đôi, khiến giá lúa gạo ở ĐBSCL giảm xuống khoảng 200 đồng/kg.

Vì vậy, nhiều doanh nghiệp nhận định, khả năng trúng thầu của Việt Nam chỉ 50-50, thậm chí có người bi quan cho rằng, Việt Nam chỉ hy vọng trúng một phần trong số 800.000 tấn gạo đấu thầu đợt này. Do đó, thông tin VFA trúng thầu cả 800.000 tấn gạo 15% tấm cung ứng cho Philippines trở thành tin vui.

Lượng trúng thầu lần này không phải lớn như Việt Nam đã từng đạt được trước đây và nếu tính tổng lượng lúa gạo hàng hóa để xuất cả năm khoảng 6,5 - 7 triệu tấn cũng không phải là nhiều để tạo sự đột phá. Nhưng điều này lại có tác dụng giải tỏa tâm lý rất lớn trước áp lực về tiêu thụ và tồn kho lúa gạo hàng hóa phải tạm trữ mỗi khi vào vụ thu hoạch và khi thị trường thế giới người bán nhiều hơn người mua.

Nhưng qua đó cũng có thể hiểu, do cạnh tranh quyết liệt với Thái Lan nên giá trúng thầu lần này của các doanh nghiệp Việt Nam tham gia không thể cao như những lần trước. Vì điều này mà có ý kiến cho rằng, VFA đã không chịu lắng nghe phương án gợi ý của nhiều nhà chuyên môn, để có thể trúng thầu cung cấp toàn bộ 800.000 tấn với giá cao hơn.

Ai cũng thấy, tham mưu hay gợi ý dễ hơn, ít bị áp lực hơn so với người phải đi đấu thầu với những tập đoàn sừng sỏ mà yêu cầu gần như là không được thua, nhằm tiêu thụ lượng gạo hàng hóa khi vào mùa vụ. Phải chăng vì điều này nên phải tính phương án ăn chắc thay vì mạo hiểm? Cái gì cũng có giá của nó. Nhưng qua đó cũng cho thấy, nếu muốn thành công trọn vẹn, cần am hiểu đối phương, nắm được nhiều hơn thông tin từ bên ngoài luôn là yêu cầu phải được đặt ra.

Đăng Lãm/ Báo SGGP